H ΑΝΔΡΟΣ
Η αρχόντισσα των Κυκλάδων
Στις Κυκλάδες, βρίσκεται ένα ελληνικό νησί που πραγματικά ξεχωρίζει. Κυρίως λόγω της φύσης και της μορφολογίας του, η οποία δεν θυμίζει Κυκλάδες.
Δεν βλέπεις συχνά ένα νησί που συνδυάζει ξερό κυκλαδίτικο τοπίο και άφθονα νερά. Πλούσια βλάστηση και σπάνια πανίδα. Μουσεία, δρώμενα και νεοκλασική αρχιτεκτονική. Αμέτρητες παραλίες και επιβλητικούς ορεινούς όγκους. Αυτές οι γεωγραφικές και μορφολογικές αντιθέσεις το καθιστούν πραγματικά ξεχωριστό. Το νησί αυτό είναι η Άνδρος και σύμφωνα με τον Ανδρέα Εμπειρίκο η Άνδρος είναι «η νήσος η έκπαγλος, η βασιλίς του Αιγαίου… η ωραιοτέρα όλων του κόσμου».
Η Άνδρος έχει τέσσερα κεντρικά σημεία, μην αψηφώντας όμως τους υπέροχους οικισμούς με την δικιά τους ιστορία! Έχει πρωτεύουσα τη Χώρα που βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα του νησιού. Είναι κτισμένη σε μια μικρή χερσόνησο που μοιάζει να “κόβει” τη θάλασσα στα δυο. Έχει κεντρικό λιμάνι το Γαύριο, που είναι η πύλη του νησιού και χτισμένη στο μυχό του απάνεμου φυσικού όρμου στη βορειοδυτική πλευρά του νησιού. Ο Όρμος Κορθίου, ή Γυαλός βρίσκεται στο νότιο τμήμα της Άνδρου, ανάμεσα στους ορεινούς όγκους που σχηματίζουν οι Γερακώνες και η Ράχη. Και το Μπατσί, γραφικό και χτισμένο δίπλα στη θάλασσα, στα ανατολικά του νησιού, με έντονη νυχτερινή ζωή.
Η φυσική ομορφιά της Άνδρου
Η φύση της Άνδρου θα σε καταπλήξει. Είναι το ελληνικό νησί στις Κυκλάδες που φημίζεται για τα νερά του. Τους χειμερινούς μήνες κατακλύζεται από μεγάλο αριθμό ποταμιών και ρεμάτων. Τα νερά καταλήγουν σε πολυάριθμους καταρράκτες και πηγές. Έτσι διατηρείται η πλούσια βλάστηση με τα άφθονα δένδρα με αποτέλεσμα να βρίσκουν καταφύγιο και τροφή πολλά είδη πουλιών και μικρών ζώων. Αυτό που αντικρίζεις αποπνέει μια δική του ξεχωριστή αύρα που δεν σε παραπέμπει σε κλασικό ελληνικό νησί στις Κυκλάδες.
Ο ποταμός Άχλας πηγάζει από το Πέταλο, από τις υψηλότερες κορυφές στις Κυκλάδες. Εκβάλει στην ομώνυμη παραλία και “κρατάει” ακόμη και το καλοκαίρι. Ο Αρνιπόταμος εκβάλει στον όρμο της Λεύκας και ο Μεγάλος ποταμός από την Σταυροπέδα εκβάλει στο Παραπόρτι. Στην Άνδρο θα δείτε αρκετούς καταρράκτες. Ο καταρράκτης στην Πιθάρα έχει πρόσβαση με μια μικρή πεζοπορία, στην Παλαιοπολη τα νερά που θα δείτε πέφτουν από ψηλά.
Η μεγαλύτερη πηγή είναι το Ζένιο. Ο μεγαλύτερος όγκος των υδάτων του Ζένιου ρέει προς σε όλες τις πλευρές τους νησιού. Η Κρύα Βρύση στην βόρεια πλευρά του Πετάλου, η πηγή Κουμούλου στις Μένητες είναι μερικές από τις διάσπαρτες σε όλο το νησί. Η πηγή Σάριζα στ’ Αποίκια, με το ομώνυμο επιτραπέζιο νερό, θεωρείτε ιαματική.
Στην Άνδρο αφθονούν δένδρα όπως πλατάνια, ιτιές, λεύκες, βελανιδιές, κουκουναριές, σφένδαμνοι. Ανάμεσα τους ξεπροβάλλουν σχίνα, πικροδάφνες, συκιές, μουριές, λιόδεντρα, καλάμια, μερόλιες, δάφνες, φρύγανα. Την άνοιξη τα αγριολούλουδα συνθέτουν ένα απίστευτα χαλί από ανεμώνες, ορχιδέες και καμπανούλες. Τα αρώματα από τους κήπους και τους μπαξέδες μπερδεύονται με το θυμάρι, τη ρίγανη και δημιουργούν μεθυστική ατμόσφαιρα.
Στην Άνδρο, βρίσκουν καταφύγιο και τροφή πολλά είδη πουλιών. Κουκουβάγιες, αηδόνια, πέρδικες, μπεκάτσες, τρυγόνια, καρδερίνες. Σπάνια αρπακτικά όπως ο Μαυροπετρίτης, ένα σκουρόχρωμο γεράκι που είναι από τα πλέον απειλούμενα είδη στην Ευρώπη. O Μαυροπετρίτης αναπαράγεται στις Κυκλάδες στην Άνδρο και τη Σκύρο. Αποδημεί για να ξεχειμωνιάσει στην Μαδαγασκάρη. Στην βλάστηση βρίσκουν καταφύγιο πολλά μικρά ζώα, ασβοί, αγριοκούνελα, σκαντζόχοιροι και λαγοί. Επίσης πολλές νεροχελώνες και βάτραχοι.
Νησί του Πολιτισμού και της Τέχνης
Και όχι άδικα. Φωτεινά πνεύματα που διέπρεψαν στα γράμματα και τις τέχνες ήταν Ανδριώτες, με κορυφαίο βέβαια τον ποιητή Ανδρέα Εμπειρίκο. Ξεχωριστή μορφή ήταν ο Θεόφιλος Καΐρης, ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες πνευματικούς του 19ου αιώνα. Όπως και ο Μιχάλης Δερτούζος, καθηγητής στο Μ.Ι.Τ των Ηνωμένων Πολιτειών, που θεωρείται ο “πατέρας” της πληροφορικής.
Αν υπάρχει ένα ελληνικό νησί στις Κυκλάδες που “μεταφέρει” μακρά ιστορία και “ταξιδεύει” στην τέχνη και τον πολιτισμό, είναι η Άνδρος. Μουσεία με εκθέσεις παγκόσμιας εμβέλειας, ευρήματα και συλλογές με τεράστια αξία, η ναυτική παράδοση και το αποτύπωμα της ζωής του νησιού σε κάθε γωνιά του. Αρχαιολογικοί χώροι ιδιάιτερης αξίας όπως για παράδειγμα ο Στρόφιλας, η “αρχαιοτέρα πόλη της Ευρώπης” που χρονολογείται στο 4.500 – 3.300 π.Χ.
Το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στεγάζει συλλογή έργων ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών. Στο Ίδρυμα Κυδωνιέως οι πλαστικές τέχνες, συναντούν τη μουσική, το θέατρο και την λογοτεχνία. Το Αρχαιολογικό Μουσείο με σημαντικά ευρήματα από ανασκαφές στην Άνδρο και το Ναυτικό Μουσείο αποκαλύπτει την ιστορία της Ανδριώτικης ναυτιλίας. Το Μουσείο Λαογραφίας και Χριστιανικής Τέχνης αποτυπώνει τη ζωή της Άνδρου και την χριστιανικής τέχνης. Η Καϊρειος Βιβλιοθήκη με σχεδόν 3.000 τόμους από την συλλογή του Θεόφιλου Καΐρη. Το Αρχαιολογικό Μουσείο Παλαιόπολης με τον μοναδικό στην Ελλάδα σωζόμενο ύμνο τιμή στην Ίσιδα. Το Μουσείο Ελιάς Κυκλάδων δείγμα μικρής ζωοκίνητης μονάδας εξαγωγής ελαιόλαδου.
Με το Διεθνές Φεστιβάλ Άνδρου, η Άνδρος δίνει το παρόν με υψηλού επιπέδου πολιτιστικά δρώμενα στις Κυκλάδες. Τα Γαυρειώτικα με ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις, οι συναυλίες της Φιλαρµονικής και της Χορωδίας του Μουσικού Συλλόγου, συνθέτουν ένα φιλότεχνο Ελληνικό νησί στις Κυκλάδες.
Η Μονή Παναχράντου βρίσκεται στην πλαγιά του όρους Γερακώνες, στην περιοχή του Φάλλικα, και είναι το ωραιότερο βυζαντινό μοναστήρι της Άνδρου. Η Ιερά Μονή της Αγίας Μαρίνας βρίσκεται στα Αποίκια, χρονολογείται από το 1325 κι έγινε ευρύτατα γνωστό από το θαύμα της θεραπείας μικρού παιδιού από την Κύπρο. Η Ιερά Μονή του Αγίου Νικολάου βρίσκεται στη Βουρκωτή και είναι ένα επιβλητικό συγκρότημα, εξαιρετικής αρχιτεκτονικής και υπήρξε παράρτημα της Φιλικής Εταιρείας. Η Μονή Ζωοδόχου Πηγής είναι το μεγαλύτερο μοναστήρι της Άνδρου, βρίσκεται στο Μπατσί και οι ντόπιοι το ονομάζουν “της Αγίας” και εορτάζει την πρώτη Παρασκευή μετά την Κυριακή του Πάσχα. Η γυναικεία Μονή της Αγίας Ειρήνης βρίσκεται κοντά στα Αποίκια χτίστηκε το 1780 από 2 μοναχούς αδερφούς από τα Αρπαχτούρια Κάτω Αποικίων.
Ο Αφανής Ναύτης είναι ένα μνημείο που δεσπόζει στο κάτω άκρο της Χώρας, προς τιμή όλων των ναυτικών που έχασαν την ζωή τους στην θάλασσα, και το Κάτω Κάστρο ακριβώς δίπλα που συνδέεται με μία πέτρινη θολωτή καμάρα με την Χώρα. Το Κάστρο της Φανερωμένης ή Πάνω Κάστρο ή της Γριάς το Κάστρο (όπου πήρε και το όνομα της η διάσημη παραλία ‘’της γριάς το πήδημα’’) ήταν η μεγαλύτερη μεσαιωνική πόλη της Άνδρου και βρίσκεται στα βόρεια του Όρμου Κορθίου, στο Κοχύλου!
Νεοκλασικά κτίσματα, ενετικά πυργόσπιτα, πετρόχτιστα σπίτια συνυπάρχουν με τα αιγαιοπελαγίτικα σε ένα ξεχωριστό ελληνικό νησί στις Kυκλάδες.
Αγροτικά σπίτια, πύργοι και αρχοντικά καπετανέων. Κτίσματα όπως τα κονάκια, οι κρήνες, οι νερόμυλοι και οι περιστεριώνες διακοσμημένοι με τα τριγωνικά σχήματα. Η μια πέτρα πάνω στην άλλη με τη μαστοριά του ντόπιου τεχνίτη οι ξερολιθιές χωρίζουν τα χωράφια στις πλαγιές των βουνών και ταυτόχρονα συγκρατούν το χώμα (αιμασιές). Στο νησί υπάρχουν αρκετά πέτρινα γεφύρια, κατασκευασμένα με σχιστόλιθο, αποτελούσαν μέρος του παλιού συγκοινωνιακού
Παραλίες
H Άνδρος έχει πολλές και εξαιρετικής ποιότητας παραλίες, που ικανοποιούν όλα τα γούστα. Παραλίες για οικογένειες, πλήρως οργανωμένες και εύκολα προσβάσιμες, αλλά και παραλίες απομονωμένες. Παραλίες με κρύα (έως κρυστάλλινα) νερά και άλλες, αρκετά πιο ζεστές. Παραλίες με πλούσια άμμο, αλλά και βότσαλα και βράχια για όσους λατρεύουν το ψάρεμα.
Στη δυτική πλευρά της Άνδρου βρίσκονται οι μεγάλες αμμώδεις παραλίες του νησιού, όλες υπήνεμες, εύκολα προσπελάσιμες και αξιοποιημένες τουριστικά, καθώς σχεδόν όλες διαθέτουν ξαπλώστρες και beach bar, ενώ σε αρκετές υπάρχουν γραφικά ταβερνάκια.
- ΠΙΣΩ ΛΙΜΙΩΝΑΣ: βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα του νησιού
- ΦΕΛΛΟΣ: βρίσκεται στο Βορειοδυτικό τμήμα του νησιού
- ΑΓΙΟΣ ΠΕΤΡΟΣ: βρίσκεται δίπλα στον κεντρικό δρόμο που οδηγεί από το Μπατσί στο Γαύριο
- ΧΡΥΣΗ ΑΜΜΟΣ: βρίσκεται δίπλα στον κεντρικό δρόμο που οδηγεί από το Μπατσί στο Γαύριο
- ΚΥΠΡΙ: βρίσκεται στη δυτική πλευρά του νησιού, πάνω στον κεντρικό δρόμο που οδηγεί από το Μπατσί στο Γαύριο
- ΑΓΙΟΣ ΚΥΠΡΙΑΝΟΣ: βρίσκεται στη Δυτική πλευρά του νησιού, πάνω στον κεντρικό δρόμο που οδηγεί από το Μπατσί στο Γαύριο
- ΜΠΑΤΣΙ: βρίσκεται στο ομώνυμο χωριό
- ΣΤΙΒΑΡΙ, ΑΝΕΡΟΥΣΣΑ, ΑΓΙΑ ΜΑΡΙΝΑ: βρίσκονται στη δυτική πλευρά του νησιού, μετά το Μπατσί, προς τη Χώρα.
- ΠΑΛΑΙΟΠΟΛΗ: βρίσκεται στη δυτική πλευρά του νησιού, στο τέλος του ομώνυμου χωριού.
- ΧΑΛΚΟΛΙΜΙΩΝΑΣ ΚΑΙ ΑΠΟΘΗΚΕΣ: βρίσκονται ακριβώς στο κέντρο της δυτικής πλευράς του νησιού, στην περιοχή της Σταυροπέδας.
- ΠΛΑΚΑ: βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά της Άνδρου, στο δρόμο προς το Κόρθι.
Στην ανατολική πλευρά της Άνδρου βρίσκονται οι καλύτερες παραλίες του νησιού. Ωστόσο όλες είναι εκτεθειμένες στα μελτέμια και τους βορειοανατολικούς ανέμους. Όταν, όμως, δεν υπάρχουν μελτέμια ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να κολυμπήσει σε μοναδικής ομορφιάς παραλίες.
- ΚΟΡΘΙ-ΜΥΛΟΣ: βρίσκεται στον ομώνυμο οικισμό της Άνδρου, στο νοτιοανατολικό τμήμα του νησιού.
- ΒΙΝΤΖΙ: βρίσκεται στη νοτιοανατολική πλευρά του νησιού, στην περιοχή του Κορθίου.
- ΤΗΣ ΓΡΙΑΣ ΤΟ ΠΗΔΗΜΑ: βρίσκεται στη νοτιοανατολική πλευρά του νησιού, στο βόρειο τμήμα του Όρμου Κορθίου.
- ΣΥΝΕΤΙ: βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του νησιού, ανάμεσα σε Χώρα και Κόρθι.
- ΠΑΡΑΠΟΡΤΙ: βρίσκεται στα ανατολικά του νησιού. Είναι ο ένας από τους δυο κολπίσκους που «αγκαλιάζουν» την πρωτεύουσα του νησιού, Χώρα.
- ΝΕΙΜΠΟΡΙΟ: βρίσκεται στη Χώρα. Είναι ο δεύτερος κολπίσκος που «αγκαλιάζει» την πρωτεύουσα του νησιού.
- ΓΙΑΛΙΑ (Εμπρός και πίσω): βρίσκονται στην ανατολική πλευρά του νησιού, αμέσως μετά τη Χώρα, στο χωριό Στενιές.
- ΑΧΛΑ: βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του νησιού, βόρεια της Χώρας.
- ΒΟΡΗ: βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα του νησιού, κοντά στο χωριό Άρνη.
- ΑΤΕΝΙ: βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα του νησιού, σε σχετικά κοντινή απόσταση από το Μπατσί
- ΒΙΤΑΛΙ: βρίσκεται την βορειοανατολική πλευρά του νησιού, κοντά στο ομώνυμο χωριό.
- ΖΟΡΚΟΣ: βρίσκεται στη βορειοανατολική πλευρά του νησιού.
Πηγές * https://andros.travel , https://andros-guide.gr , https://andros.g
